Okolice Warszawy. 20 miejsc godzinę drogi od stolicy

Ciekawe miejsca w okolicy Warszawy. Atrakcje Mazowsza

Tytułem wstępu dodam tylko kilka słów, bo trafiliście tu na pewno przede wszystkim dla konkretów. W zestawieniu znajdziecie miejsca o różnym charakterze. Będą tu muzea, zabytki, pomniki historii, ale też sporo natury w formie rezerwatów, parków narodowych i miejsc dzikich z nadwiślanymi plażami na czele. Niektóre z miejsc z listy opisałem szerzej w osobnych artykułach. Tematem tego przewodnika są przede wszystkim ciekawe miejsca niedaleko Warszawy. Stworzenie listy inspiracji. Po więcej szczegółowych informacji zapraszam do wpisów dotyczących już konkretnych miejsc. Np. tego jak ten.

Atrakcje i ciekawe miejsca, które zawarłem w przewodniku znajdują się w granicach 60 min jazdy z centrum Warszawy. Chciałem bowiem stworzyć takie zestawienie, które będzie nie tylko źródłem inspiracji na weekendowe wypady poza Warszawę, ale także pozwoli znaleźć ciekawe miejsce na kilkugodzinny wypad poza miasto nawet w dzień powszedni, po pracy.

Warszawa i okolice. Atrakcje w okolicy Warszawy. Podział przewodnika

Żeby przewodnik czytało się lepiej i lepiej planowało się wypady podzieliłem go na 4 rozdziały. Każdy z rozdziałów dotyczy atrakcji w okolicy Warszawy w konkretnym kierunku geograficznym. Tak, jak było to przy okazji akcji #PodrozujDoTutaj.

Wiem, że dużo osób planuje wypady w pobliżu Warszawy względem miejsca zamieszkania. Mam nadzieję, że to trochę ułatwi planowanie.

Okolice Warszawy. Mapa atrakcji

Na końcu wpisu umieściłem mapę ze wszystkimi atrakcjami, które znalazły się w przewodniku. Może też Wam się przyda do nawigowania do ciekawych miejsc na Mazowszu.

Okolice Warszawy. Atrakcje i ciekawe miejsca na Mazowszu | Kierunek wschodni

Na początek obieramy kierunek wschodni. Najłatwiej dostępny dla mieszańców prawobrzeżnej Warszawy.

Liw. Strażnica graniczna a’la zamek

Zamek w Liwie to jednak określenie nieco na wyrost. Nazywając rzeczy po imieniu trzeba powiedzieć, że jest to pozostałość wieży strażniczej ze zbrojownią. Miejsce o tyle ciekawe, że nie ma w województwie mazowieckim tak dobrze zachowanych ruin umocnień obronnych, chociaż raczej nie oczarują kogoś, kto kilka zamków już w swoim życiu widział.

Bardzo się chwali to, że przy liwskiej warowni odbywają się wydarzenia nawiązujące do historii. Akurat miałem okazję trafić na turniej rycerski i pokaz sokolnictwa. Gości karmiły panie z lokalnego koła gospodyń wiejskich. Potrawy palce lizać!

Na miejscu dostępne jest też muzeum z ekspozycją historyczną.

Stara Sucha. Zmysłowy dwór wskrzeszony ze zmarłych

Na „Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego” w Starej Suchej składa się ponad 20 drewnianych, tradycyjnych budynków. Atrakcyjność miejsca wychodzi znacznie poza ramy pospolitego skansenu dzięki wspaniałemu modrzewiowemu dworowi, który jest bardzo estetyczny i na długo potrafi zająć swoją historią.

Wybudowany w 1794 roku drewniany dwór. pod koniec lat 80. z totalnej ruiny wyciągną go prof. Kwiatkowski, były dyrektor Muzeum Łazienek Królewskich. Oczarowany miejscem zdecydował włożyć w przywrócenie mu życia mnóstwo energii i niemałe finanse. Wraz z żoną przez lata dbał o jego kondycje, wyposażył go i wzbogacał. Pozyskane kolekcje mebli, obrazów, przedmiotów, pamiątek stanowią dziś jego wyposażenie.

Zabytkowe pianino wewnątrz dworu

Tak czarującego wnętrza, po którym lawiruje pasja człowieka do historii i tradycji, nie widziałem nigdzie. Absolutny unikat.

Oprócz dworu na terenie skansenu znajduje się kilkanaście budynków zebranych lub ocalonych przed rozbiórką przez prof. Kwiatkowskiego.

Rezerwat „Dąbrowy Seroczyńskie”. Dębów zatrzęsienie

Na wschód od Warszawy, pośrodku ogromnych połaci pół, można znaleźć bardzo ciekawy las dębowy. W przeważającej mierze tworzą go młode drzewa, ale można znaleźć i okazy mające prawie 100 lat.

Najprzyjemniej jest przespacerować się jedną z głównych ścieżek rezerwatu rozpoczynającą się w Kołodziążu i docierającą do Sociek. Drzewa z obu stron ścieżki lgną do siebie niemalże tworząc spektakularne zadaszenie. Niemalże, bo potrzeba jeszcze ładnych parę lat, by przestrzeń została w pełni wypełniona konarami. Żeby tu dotrzeć potrzeba nieco więcej niż 60 min, ale miejsce jest na tylko ciekawe i mało znane, że ostatecznie postanowiłem je umieścić w zestawieniu.

Radachówka. Filmowy dwór i drewniana kaplica

Podążając tropem dworów natrafiłem na Radachówkę. We wsi Radachówka znajduje się dwór, który gościł ekipy filmowe wielu polskich przebojów. „Panny z wilka”, „Białe małżeństwo”, „Prawo ojca” i kilka innych produkcji kręcono właśnie w tej misternej, drewnianej posiadłości. Dom jest własnością prywatną, więc zadowolić można się jedynie spojrzeniem z zewnątrz. Nieopodal warto też zajrzeć do drewnianej kaplicy, stojącej w cieniu zamaszystej sosny, kształtem zupełnie przypominającej dąb. Interesująca kompozycja i kolejne mało popularne miejsce warte odwiedzenia we wschodniej części województwa mazowieckiego.

Starawieś. Bank w neogotyckim pałacu

Kolejny przykład zabytku odkurzonego we właściwy sposób, ale chyba jedyny na Mazowszu, który dotyczy architektury neogotyku angielskiego.

Były pałac Radziwiłłów mieści dzisiaj ośrodek szkoleniowy dla pracowników NBP. Co prawda nie jest dostępny dla zwiedzających, ale miałem trochę szczęścia i dzięki zbiegom okoliczności udało się wejść na jego teren i chwilę pospacerować po ogrodzie. Naprawdę jest się czemu przyglądać – budowle w takim stylu nie są na Mazowszu standardem.

Na pałacu Radziwiłłów w Starejwsi zamykamy wschód i przenosimy się na południe!

Okolice Warszawy. Atrakcje i ciekawe miejsca na Mazowszu | Kierunek południowy

Co zobaczyć blisko Warszawy w kierunku południowym? Oto kilka moich propozycji.

Bagno „Całowanie”

Z kategorii „klasyczne miejsce do ucieczki na łono natury”. Sądząc po nazwie – najbardziej romantyczne bagno w Polsce. Bardzo przypomina Groble Honczarowską z Biebrzańskiego Parku Narodowego. Dużo kwiatów, traw, wieża widokowa, główna ścieżka wiodąca przez podmokłości kompletnie zarośnięta. Niedostępne samochodem i dobrze, zmusza do spacerów.

Piękne miejsce do zobaczenie szczególnie wiosną. Jest dziko, to przyciąga, ale nieco lepsze przygotowanie tras dla turystów na pewno by nie zaszkodziło.

Dąbrowiecka Góra. Betonowe schrony hitlerowców

Dwa schrony, które służyły Niemcom podczas II wojny światowej tworzą dziś Skansen Forteczny Przedmościa Warszawy. Co ciekawe, schrony te przedstawiają konkretne modele: określony układ pomieszczeń, wielkość oraz przeznaczenie.

Jeden ze schronów to schron obserwacyjny artylerii Regelbau 120a, który jest wyposażony i udostępniony do zwiedzania. Drugi schron bojowy broni maszynowej do ognia bocznego Regelbau 514 ma być dostępny dla turystów już wkrótce. Atrakcje okolicy Warszawy wzbogacą się o nowy, ciekawy obiekt.

Otwock i świdermajery

A może tak wyskok do najpopularniejszego, przedwojennego ośrodka letniskowego Warszawy? Otwock słynie ze świdermajerów, czyli stylowych drewnianych domów wypoczynkowych, które powstawały wzdłuż Żelaznej Drogi Nadwiślańskiej. Bolesław Prus nazwał je „cackami”, Konstanty Ildefons Gałczyński opisał je w wierszu „Wycieczka do Świdra”. Architektura Otwocka potrafi natchnąć.

Styl świdermajer pojawił się w Otwocku i okolicy dzięki malarzowi, romantykowi Michałowi Androlli’emu prawie 150 lat temu. Najciekawsze zachowane świdermajery w Otwocku (wiele z nich jest wciąż zamieszkanych, dni niektórych są z kolei policzone) znajdziecie przy trzech ulicach:

• Warszawskiej 5, 23, 23a, 34,
• Kościelnej 14, 16, 18, 19a, 22,
• Kościuszki 5, 7, 15, 20, 22

Ale jest ich wiele więcej, więc bardziej dociekliwym eksploracja otwockich uliczek na pewno przyniesie sporo pozytywnych zaskoczeń.

Sanatorium Gurewicza w czasie renowacji

W Otwocku znajduje się też uważane za jeden z największych drewnianych budynków w Europie prawie 100-letnie sanatorium im. Abrama Gurewicza. Już po renowacji. Otworzono w nim ośrodek medycyny estetycznej. Mam nadzieję, że fanów drewnianej architektury wpuszczają już bez konieczności odbycia zabiegu. Inaczej byłaby wielka szkoda, bo obiekt jest fenomenalny i podobno ma w środku trochę oryginalnego wyposażenia.

Mazowiecki Park Krajobrazowy. Przyrodnicze okolice Warszawy

Skoro już jesteśmy w Otwocku… Stąd już tylko krok do Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Lasy Mazowieckiego Parku Krajobrazowego były naturalnym terenem rekreacyjnym otwockich kuracjuszy. Podobną rolę pełnią i dziś. To świetne miejsce na naprawdę długi spacer w odosobnieniu. Albo poszukiwanie ciekawych przyrodniczych tropów. W Mazowieckim Parku Krajobrazowym jest aż 9 rezerwatów przyrody:

• „Rezerwat im. Króla Jana Sobieskiego”
• „Celestynowski Grąd” „Bocianowskie Bagno”,
• „Żurawinowe Bagno”,
• „Czarci Dół”,
• „Szeroki Bagno”
• „Pogorzelski Mszar”
• „Świder”
• „Na Torfach”

… i nieskończona ilość kombinacji tras biegowych oraz rowerowych.

Mazowiecki Park Krajobrazowy to również 60 pomników przyrody na czele z lipą drobnolistną o obwodzie ponad 600 cm w okolicy wsi Podbiel. To jedno z najciekawszych przyrodniczo miejsc w okolicy Warszawy.

Plaża Ciszyca

Pisząc o okolicach Warszawy muszę wspomnieć o nadwiślańskich plażach. Jedną z najpiękniejszych plaż niedaleko Warszawy, która urzeka swoją malowniczością jest plaża Ciszyca. To mniej więcej 30 min jazdy samochodem z centrum Warszawy. Nadwiślańskim plażom poświęciłem cały osobny tekst, więc jeśli szukacie w pobliżu Warszawy miejsc idealnych na wypoczynek czy piknik odsyłam tutaj:

Odwiedzając nadwiślańskie plaże warto pamiętać, że niektóre z nich znajdują się na terenie rezerwatów przyrody i są dostępne tylko z perspektywy wyznaczonych ścieżek spacerowych.

Park Kultury w Powsinie. Okolicy Warszawy rekreacyjne i wypoczynkowe

Świetne miejsce rekreacyjne zaraz za rogatkami Warszawy. W Parku Kultury w Powsinie można skorzystać z obiektów sportowych na świeżym powietrzu (od szachów po korty tenisowe), ale najprzyjemniejszym segmentem kompleksu jest bogaty ogród botaniczny. Łatwo dojechać tu z Warszawy rowerem. Samochód można zostawić na dużym parkingu od strony północnej, ale i od południowej znajdą się miejsca dla zmotoryzowanych. Dobry wybór nawet na popołudniowy wypad. Dzieciaki na pewno nie będą się nudzić.

Okolice Warszawy. Atrakcje i ciekawe miejsca na Mazowszu | Kierunek zachodni

Przenieśmy się teraz na zachód. Jakie miejsca w okolicy Warszawy warto zobaczyć jadąc w kierunku zachodnim?

Żyrardów. Miasto-ogród

W moim odczuciu najciekawsze miasto w promieniu 50 km od Warszawy. Kolory Żyrardowa to ceglana czerwień i parkowa zieleń. Industrialne Żyrardów miał być w swoim założeniu miastem-ogrodem.

Żyrardów powstał dopiero w I poł. XVIII wieku. Na teren dzisiejszego miasta przeniesiono zakład przędzalniczy lnu. Wokół lnianego przemysłu wyrosło całe miasto. Pomysłodawcą projektu był niejaki Filip de Gigard. Łatwo się domyślić, że to właśnie od nazwiska przedsiębiorcy pochodzi nazwa Żyrardów.

Centrum miasta jest dość kompaktowe. Wszystkie najważniejsze zabytki są w zasięgu spaceru. Zachęcam żeby szczególnie przyjrzeć się XIX-wiecznej osadzie fabrycznej oraz zajrzeć do Muzeum Lniarstwa. Choć to dopiero namiastka, bo w tym niespełna 40 tys. mieście prawie 300 obiektów jest wpisanych na listę zabytków.

Kampinoski Park Narodowy. Pradawne koryto Wisły

Na rozstaju

Często określany jako „duży park dla warszawiaków” jest w rzeczywistości większy od całej stolicy.

Kampinoski Park Narodowy to obszar, który kilkanaście tysięcy lat temu znajdował się całkowicie pod wodami Wisły. Intrygujące, prawda? Wisła na tym odcinku liczyła kiedyś 18 km szerokości. Wydmowo-bagienny charakter Kampinosu wynika z tamtejszego profilu koryta Wisły. Bagna to miejsca, w których płyną nurt. Wydmy były niegdyś śródrzecznymi wyspami. Jak zwiedzać Kampinos, jakie szlaki i trasy wybrać? Zerknijcie:

Prawda, można go też uznać za atrakcję na północ od Warszawy. Ale jak tak zerknąć na mapę, myślę że zachód też się obroni.

Radziejowice. Okolice Warszawy i pałac plus drewniany dwór

Zespół pałacowo-parkowy w Radziejowicach to tak naprawdę dwa w jednym. Po jednej stronie ulicy mamy  pałac Radziejowskich. Pierwsza siedziba rodu stała w tym miejscu już ponad 600 lat temu i co ciekawe była podobno większa od obecnej. W środku pałacu można zobaczyć stałą ekspozycję prac Józefa Chełmońskiego, więc zdecydowanie warto. Przed albo po spacerze po parku polecam też zerknąć do pałacowej restauracji. Niesamowicie przyjemne pomieszczenie.

Po drugiej stronie ulicy mój gwóźdź programu czyli drewniany dwór najprawdopodobniej prawie 200-letni. Mieszkał w nim administrator folwarku,a dziś możecie w tym drewnianym klejnociku zamieszkać i Wy, bo urządzono w nim pokoje gościnne.

Na terenie zespołu w Radziejowicach znajdują się także czworaki, szwajcarska willa, zamek, kuźnia, nowy dom sztuki. Także jeśli chcecie wszystko dokładnie i na spokojnie obejrzeć 3 godziny trzeba na Radziejowice zarezerwować.

Okolice Warszawy. Atrakcje i ciekawe miejsca na Mazowszu | Kierunek północny

Ostatni kierunek – sondujemy północ. Gdzie blisko Warszawy warto pojechać w kierunku północnym?

Mostówka. Wrzosowisko na wydmach

Jedno z największych wrzosowisk w Europie. Około 400 ha pokrytych wrzosami. Chyba najciekawsze przyrodniczo miejsce po tej stronie Wisły na Mazowszu. Odwiedziny mają sens tylko we wrześniu albo drugiej połowie sierpnia, ale bezsprzecznie warto wracać co roku. Jak dojechać na wrzosowisko pod Warszawą przeczytacie tutaj:

W ostatnich latach wrzosowisko stało się dość popularnym miejscem. Zachęcam do oglądania wrzosów ze ścieżek i nie wchodzenie w stanowiska roślin.

Kuligów. Rzeźbiarska aranżacja skansenu

W leżącym nad kształtnym zakolu Bugu Kuligowie można odwiedzić ciekawy, prywatny skansen. Kilka budynków architektury wiejskiej z tematycznymi ekspozycjami. Chyba najciekawiej prezentuje się podwórko, z którego wejść można do warsztatu szewca, czy pralni. Bardzo ciekawa jest też kolekcja wozów i sań, choć pewnie wyglądała by jeszcze lepiej, gdyby została nieco odgracona.

Skansen byłby podobny do wielu innych muzeów o takim profilu, gdyby nie artystyczna fama – odbywają się tu malarskie plenery, miejsce upodobali sobie także rzeźbiarze. Od aniołków po cycate gospodynie – przeróżne postacie łypią do gości okiem z zakamarków podwórek. Najnowsza powstaje na placu przy wejściu – artysta pracuje piłą motorową w kilkumetrowym kawale drewna, leżakującym ponad 11 lat.

Twierdza Modlin – spichlerz zbożowy

Fani militariów, miejsc tajemniczych, eksploratorzy będą mieli używanie już jakieś 35 km na północ od Warszawy. W widłach Bugonarwi i Wisły znajdują się ruiny twierdzy Modlin. Ogromnego zespołu fortyfikacji, który swoje początki ma jeszcze we wczesnym średniowieczu, a na poważnie został rozbudowany w XIX wieku.

Z całego kompleksu polecam jedno miejsce – spichlerz zbożowy znajdujący się dokładnie na cyplu pomiędzy Bugonarwią a Wisłą. Ogromny budynek został zbudowany w 1844 roku. Zaprojektował go polski architekt Jan Jakub Gay i w zamyśle miał być to najpiękniejszy gmach… Królestwa Polskiego. Tak, mówimy o spichlerzu, który jest częścią twierdzy! Po części mogło się to udać. Ale żeby to ocenić musicie już sami przyjechać na miejsce.

Niedawno (maj 2020) na spichlerzu powstał mural z cyklu „Cichy memoriał” Arkadiusza Andrejkowa. Nie przegapcie pracy artysty!

Do spichlerza dochodzi się ścieżką przy siatce ośrodka od strony Wisły. Jeśli zdecydujecie się odwiedzić spichlerz pamiętajcie, że jest to miejsce niebezpieczne, w wielu miejscach niezabezpieczone. Lepiej oglądać je wyłącznie z zewnątrz.

Pałac w Jabłonnie

Budynek boczny i fragment oranżerii

Rowerowy wypad do pałacu w Jabłonnie to najlepszy motyw na popołudniową rowerową wycieczkę w całej okolicy stolicy. Trasa rowerowa z centrum Warszawy aż do samego pałacu prowadzi wałem, przygotowaną ścieżką rowerową. Trasa jest bardzo wygodna,mijamy dużo starych drzew, przewijają się ciekawe widoki na Warszawę aż po ok. 20 km dojeżdża się pałacu w Jabłonnie.

Pałacem zawiadowali płoccy biskupi, później książę Poniatowski, teraz zawiaduje nim Polska Akademia Nauk.

Jest tu sporo przestrzeni dla gości, włącznie z miejscami noclegowymi i ciekawą restauracją. Całość otacza park w stylu angielskim zaprojektowany przez Szymona Bogumiła Zuga. Po wyjściu z parku, zaraz za wałem rozpoczynają się ścieżki wgłąb rezerwatu „Ławice Kiełpińskie”.

Zakole Zakroczymskie

Moja przyrodnicza perełka w okolicach Warszawy. Na prawym brzegu Wisły, u podnóży miasta Zakroczym jest wysoka na 40 m skarpa. Tu kończył się kiedyś lądolód, tu kończyła się kiedyś Wisła. Ul. Gałachy w Zakroczymiu to moim zdaniem najlepszy punkt widokowy na Mazowszu. Mimo że drzewa mogą nieco zasłaniać panoramę Wisły. Gąszcz tworzy atmosferę przyrody pozostawionej samopas.

Kiedy zejdziemy niżej wejdziemy na ścieżki prowadzące wgłąb rezerwatu „Zakole Zakroczymskie”. To świetna okazja do zaznajomienia się z dzikim wybrzeżem Wisły. Momentami przeszkadzają ślady quadów i nieporządek, ale jeśli wejdziemy bardziej „w środek” Zakola Zakroczymskiego te problemy znikają.

Zejść ze skarpy na zakole można z ul. Utrata, ale jeszcze lepiej zrobić to z ul. Starostwo, u stóp kościoła pw. Podwyższenia Krzyża.

Kapitalne miejsce na spacer wiosną, w pełni lata jak i jesienią. Dziki, nadwiślański ekosystem, ciekawe przestrzenie i spokój.

Szumin. Dom Zofii i Oskara Hansenów

Miejsce niepozorne, aczkolwiek nie do przegapienia. Dom letniskowy projektantów Zofii i Oskara Hansenów. Drewniany dom w wypoczynkowym, nadbużańskim Szuminie to wg. prawideł architektoniczny manifest formy otwartej.

Forma otwarta? Chodzi o budynek, który ma być tylko tłem dla codziennego życia, codziennych czynności wykonywanych w mieszkaniu/domku/pawilonie. Niepozorny domek stojący przy jednej z szutrowych dróżek Szumina to świetna okazja zapoznania się z wizjonerskim myśleniem architektów, którzy swoją stylistykę prezentowali już w latach 50. XX wieku.

Od 2017 roku właścicielem domu Hansenów w Szuminie jest Muzeum Sztuki Nowoczesnej. W czasie wakacji organizują wycieczki do Szumina wraz ze zwiedzaniem domu. Tak właśnie trafiłem w to miejsce. Oglądanie domu Hansenów odbywa się w niemniej otwartej formie – przyjemnie, luźno, przewodnicy są jak dobrzy kumple oprowadzający po nowym lokum przed parapetówką.

Koniecznie zajrzyjcie. Po zwiedzaniu warto pospacerować po samym Szuminie, który jest niezwykle przyjemną wsią o iście letniskowym, nadbużańskim klimacie.  

Wizytę w Szuminie warto zakończyć nad Bugiem. Idąc dalej drogą prowadzącą do domu Hansenów dochodzi się nad piękne zakole Bugu. Wzdłuż rzeki wytyczony jest szlak turystycznym, którym polecam przespacerować się choć kawałek.

Atrakcje i fajne miejsca w okolicy Warszawy. Mapa

I jeszcze na koniec, żeby było łatwiej się po łapać co, gdzie i jak okolice Warszawy w formie mapy. Zaznaczone atrakcje Mazowsza.

Okolice Warszawy. Atrakcje i ciekawe miejsca Mazowsza – podsumowanie

Mam nadzieję, że zestawienie pomoże Wam zaplanować kilka interesujących wypadów w okolice Warszawy. Jeśli macie ochotę na więcej zerknijcie na zestawienie najciekawszych spływów kajakowych w blisko Warszawy:

Jeśli mogę jeszcze jakoś inaczej pomóc w zaplanowaniu ciekawego wypadu na Mazowszu – zapraszam do zostawienia komentarza!