Patryk vs. Bartek – Gdzie jest granica taniego podróżowania?

Co to w ogóle znaczy tanio podróżować i czy może to być klucz do podróżowania? Czy podróżowanie za grosze to chałtura i wstyd? Czy starając się ciąć koszty w czasie wyjazdów często robimy z siebie idiotów i ośmieszamy się za granicą? Czy ma sens podróżowanie w przypadku kiedy nie można spróbować lokalnych potraw czy brak jest pieniędzy na odwiedzanie najważniejszych muzeów? A może to w ogóle nie ma znaczenia ile wydaje się pieniędzy i liczy się tylko dążenie do spełnienia marzeń, nie ważne jakim sposobem? W dzisiejszym Patryk vs. Bartek o tym gdzie jest granica taniego podróżowania.   Ja będę bronił taniego podróżowania w każdej postaci, bo nierozerwalnie łączy się ono z przygodą i niejako przymusem do szukania niekonwencjonalnych rozwiązań. Dziwnych miejsc noclegu, transportu autostopem lub zdezelowanymi autobusami, zwiedzania miejsc gdzie nie zaprowadzą nas przewodnicy. Jeśli masz pieniądze to je wykorzystasz, wybierzesz opcje wygodniejsze, a tym samym zazwyczaj pozbawione przygody. Pytanie czy ekstremalne oszczędzanie w podróży, które objawia się spaniem w namiocie na dziko, tachaniem ze sobą kilogramów konserw, rezygnowaniem z wejść do co droższych muzeów czy atrakcji jest celem, czyli zależy podróżującemu bardziej na szlajaniu się, łapaniu chwili, czerpaniu przyjemności z małych rzeczy, dając ponieść się losowi podróżując na przykład autostopem czy jest ograniczeniem wynikającym z braku funduszy. Gdy zaczynaliśmy jeździć na wariata znajomi czy rodzice twierdzili, że mi się to kiedyś znudzi, w przyszłości będę potrzebował bardziej komfortowych warunków w podróży: pokoju z klimą, wygodnego fotela w busie, czystych sztućców i niezeschniętego chleba. Kilka lat minęło, znudzić mi się oczywiście nie znudziło, ale nie powiem, że w kręgu moich wyjazdowych zainteresowań pojawiają się rzeczy, które niekoniecznie da się zrobić tanio. Czy można w nieskończoność odmawiać sobie w podróży różnych rzeczy, byleby jeździć taniej, i mieć z tego zawsze satysfakcje?

Na dobre muzeum faktycznie czasem szkoda sępić grosza. I masz rację, im dłużej jeździsz i im jesteś starszy (my starcy…) coraz trudniej jest jeździć na wariata. Sam wiesz, że po pierwszej podróży po Bałkanach, którą przeżyliśmy w całości na konserwach nigdy więcej nie wzięliśmy „Chopped Pork” do ust, a w tanich krajach parę złotych na hotel też nie stanowiło już dla nas problemu. Ale musisz też przyznać patrząc na nasze wspólne wyjazdy, że im większy budżet i lepsze warunki tym mniej wspomnień, które moglibyśmy opowiadać wnukom przy kominku. Tej pokusie zwiększenia standardów w miarę upływu lat należy uciekać lub ulegać stopniowo i powoli jeżeli nadal podczas podróży chcemy przeżywać przygody. Mamy sporo przykładów choćby wśród naszych czytelników, jak Pan Andrzej, który mając 64 lata i pokaźną sumę pieniędzy na koncie zamiast samolotu i wygodnego hotelu wybiera autostop i spanie w komunikacji miejskiej, dzięki czemu czuje, że żyje. I odpowiadając na twoje ostatnie pytanie uważam, że trzeba wybierać taki sposób podróżowania, który przynosi Ci najwięcej satysfakcji, a nie wierzę, że w tym pojedynku muzeum może wygrać np. z przeżyciem prawdziwej gruzińskiej uczty. Czasem Ci, których wyprawowy budżet jest nieco większy mówią, że nie sępiąc grosza poznają więcej ludzi, lepiej poznają kulturę. Pytanie czy w takiej sytuacji tubylcy lubią ciebie czy twoje pieniądze? Idąc za przykładem gruzińskiej supry właśnie. Gdyby nie podróż autostopem, to na pewno nie trafilibyśmy do prawdziwego gruzińskiego domu, nie zaprzyjaźnilibyśmy się z domownikami, nie zjedlibyśmy tych wszystkich domowych potraw i nie poczulibyśmy czym Gruzja jest naprawdę. Mając większy budżet pewnie też próbowalibyśmy przeżyć coś takiego. Może zapłacilibyśmy na ustawianą imprezę w restauracji lub przewodnikowi czy znajomemu żeby nas wkręcił na coś takiego.

Jak już jesteśmy w temacie zostania przez kogoś zaproszonym do domu to tutaj jest bardzo cienka granica pomiędzy tymi, którzy zaproszeni w podróży do czyjegoś domu autentycznie traktują to jako przyjacielski gest respektując wszystkie zasady domowników, nie szczędząc im wdzięczności i ciepłych słów, a tymi, którzy obierają konkretne kierunki tylko dlatego, że słyszeli o gościnności mieszkańców i liczą, nieładnie mówiąc, na żerowanie na tych ludziach. Taki Gruzin na przykład, każdego przyjezdnego chętnie ugości, fascynujące i wyjątkowe jest podejście tych ludzi do turystów, ale z reguły nie są  to ludzie mający na kontach ośmiocyfrowe sumy więc wizyta każdego takiego gościa odbija się mniej lub bardziej na zawartości portfela. A w przypadku gdy ktoś tam jedzie bo słyszał, że „u Gruzinów to się napić można za darmo i pojeść” i z góry zakłada niski budżet wyjazdu bo przecież zawsze będzie można o jakąś biesiadę zahaczyć to jest to już wiocha. Zresztą więcej było na ten temat w tekście o wpływie turystyki na gościnność w Gruzji. A jak widzisz wizerunek „Polaka za granicą” jaki tworzą wszyscy podróżujący z namiotami na dziko, łapiący stopa często niekoniecznie w najświeższych ubraniach, nie dający napiwków, śpiący na lotniskach? Za granicą często patrzą na nas z niezrozumieniem, czasem nawet drwiną czy żalem. Czy sami sobie przynosimy wstyd? Często, szczególnie podróżując stopem, staramy się być nie widziani? Po kolei. Namiot rozbity w parku czy na placu zabaw raczej budzi zainteresowanie i otwiera umysł na nowe myślenie niż budzi poczucie strachu lub zagrożenia. Nieświeże ubrania też raczej nie powinny razić, w końcu ludzie się pocą i brudzą, choć oczywiście w rozsądnych granicach. Odnośnie napiwków to ja mam w tej kwestii bardzo radykalne zdanie w ogóle, chociaż wiem, że kultury świata sam nie zmienię. Uważam, że kelner czy kelnerka powinni dostawać uczciwą pensję za swoją pracę od pracodawcy, a nie głodowe stawki licząc na napiwki od klientów. Jeśli właściciele restauracji nie są w stanie płacić więcej, niech podniosą cenę posiłków i klient od razu będzie wiedział ile płaci za obiad z obsługą. Nie trafiają do mnie argumenty, że w ten sposób można nagrodzić lepszą obsługę, bo tym tokiem myślenia powinniśmy dawać napiwki ekspedientkom w sklepie, kierowcom autobusów czy obsługującym klientów w salonie sieci komórkowych. Czemu oni nie dostają napiwków za swoją pracę? Z drugiej strony jeśli nie dasz kelnerowi napiwku to następnym razem napluje Ci do zupy, a jeśli któryś jest dla Ciebie miły to dlatego (świadomie lub nieświadomie), że liczy na hojny napiwek. Nie tak powinno być! On powinien być miły z założenia i dla każdego! I to właśnie ten chory system sprawia, że skupia się na pieniądzach. To mechanizm na którym tracą i pracownicy i klienci, a zyskują tylko właściciele restauracji czy hoteli. Kiedy ludzie przestaną dawać napiwki, pracownicy nie będę chcieli pracować za grosze i pracodawcy będą zmuszeni do podniesienia stawek. Spanie na lotniskach faktycznie może kojarzyć się z żulerstwem w naszej zachodniej kulturze. Ale zważ, że w Indiach ludzie nawet jak czekają na autobus kładą się gdzie popadnie i czekają. Jesteś zmęczony, to śpisz, co w tym dziwnego? Jedyną kwestią, na którą faktycznie pieniądze trzeba mieć to dobre jedzenie, ale tylko w krajach wysoko rozwiniętych.

Ja mam na to nieco inne spojrzenie i uważam, że podróże Polaków, te niskobudżetowe, podczas których często zwracają na siebie uwagę rozbitym namiotem gdzieś w krzakach czy brudnym plecorem opartym o stolik w McDonaldzie po 22 są raczej powodem do dumy i wizytówką rodzimej chęci odkrywania i poznawania. Fakt, czasem podróżujący stopem wyglądają bardziej jak łachmyci niż pracownicy banków ale ich chęci zobaczenia czegoś nowego nie tamuje brak kasy. Lepiej nie mieć pieniędzy i nie pojechać w ogóle nigdzie czy lepiej nie mieć kasy i spróbować ruszyć się z domu? Czasem ten wybór wygląda właśnie tak. Pewnie dlatego też spotkani w trasie ludzie często z miejsca reagują szczerym „Wow!” kiedy podróżujący powie im, że dojechał tutaj (np. do Gambii) stopem. Z jednej strony podróże na wyśrubowanym budżecie wzbudzają pogardę (wydaje mi się, że bardziej na Zachodzie), a z drugiej ogromny szacunek, że ktoś, kto w ogóle w tej przykładowej Gambii nie powinien się znaleźć, jednak dał radę. Pytanie czy powinniśmy ludzi do takich akcji zniechęcać żeby przypadkiem ktoś za granicą nie powiedział o nas żeśmy biedaki, czy wspierać ich aby mogli realizować swoje cele i marzenia. Mnie tam osobiście mało obchodzi, że ktoś na przykład w Hiszpanii powie swoim znajomym, że widział jak ktoś śpi na plaży, że to pewnie Polacy, przyszywając nam niemiłe łatki. Dla mnie to nie ja robię w takiej sytuacji z siebie idiotę, a on nie jest w stanie pojąć pewnych najprostszych rzeczy, mimo że kasa na przynajmniej te 4 gwiazdki pewnie jest. Jak jednak najlepiej zbilansować podróż aby była jednocześnie niedroga, a przy okazji maksymalnie satysfakcjonująca? Wydaje mi się, że warto przed wyjazdem określić czego się oczekuje. Jeżeli interesuje mnie tylko przygoda, nie muszę planować budżetu. Jeżeli nie potrzebuję spać w komfortowych warunkach i korzystać z wygodnego transportu, albo nie mam za dużo kasy, ale chciałbym zobaczyć jakieś muzea, atrakcje czy zasmakować trochę regionalnych potraw to muszę sprawdzić ile mnie to będzie kosztować i zwyczajnie zaplanować wydatki. Wtedy rezygnujemy z wygody, ale zobaczymy wszystko co sobie zaplanowaliśmy. Wiadomo, są sytuacje, w których samo miejsce noclegu pozwala coś więcej zobaczyć i przeżyć, wtedy nie ma co sępić grosza i można wydać kilka lub kilkanaście euro na hostel czy kwaterę. Zawsze można przed wyjazdem spiąć cztery litery, złapać dorywczą robotę i zwyczajnie zarobić na wyjazd. Słyszałeś kiedyś kogoś kto był choć raz na wyjeździe na własną rękę, żeby bardziej zadowolony wrócił z wycieczki all inclusive? Nie znam nikogo i właściwie jest to pierwsza rzecz jaką powtarzam ludziom, którzy mają wątpliwość czy jechać po raz któryś z biurem czy porwać się na samodzielną organizację jakiegokolwiek wyjazdu. Wracając do pytania przewodniego: nie ma takiej podróży, która ze względu na konieczność zaciskania pasa byłaby niegodna czy też powinna budzić wstyd. Każdy wyjazdowe finanse powinien mierzyć własną miarą i, jeśli wszystko robi z głową, to nie przejmować się krytycznymi czy złośliwymi opiniami innych. Nawet na Europę Zachodnią nie trzeba mieć worka dolarów żeby się tam dobrze bawić – wszak nie każdy musi być zainteresowany próbowaniem regionalnych dań w miejscowych restauracyjkach czy zwiedzaniem muzeów przepełnionych eksponatami znanymi na całym świecie. Solą podróżowania powinno być przeżywanie odpowiednich dla siebie wrażeń, a to jak dążymy do tych celów, i czy musi to kosztować, jest już sprawą przynajmniej trzeciorzędną. Poza tym, nie poruszyliśmy jeszcze jednej ważnej kwestii. Często tanią podróż (np. tanimi liniami) zamiast pieniędzmi opłacasz po prostu swoją wiedzą i czasem. Nie kupisz lotu za parę złotych jeśli nie wiesz jak to zrobić i nie poświęcisz sporo czasu na szukanie okazji. Podobnie sprawa wygląda z noclegami. Można spać w bardzo fajnych miejscach, hotelach, hostelach, płacąc za nie naprawdę niewielkie kwoty. Ale żeby tak się stało trzeba takie opcje wcześniej znaleźć. Podobnie jest z zakwaterowaniem poprzez couchsurfing. Taki nocleg nie kosztuje Cię nic i chyba nie da się lepiej poznać miejscowej kultury, ale żeby to zrobić musisz przełamać nieśmiałość i nauczyć się wcześniej paru słów po angielsku czy hiszpańsku jeżeli nie uważałeś na lekcjach w szkole. A Wy? Jesteśmy ciekawi co sądzicie na ten temat. [fb-like]